دانلود پایان نامه دکترا دندانپزشکی مروری بر علل شکست پروتزهای کامل

 

دانلود پایان نامه دکترا دندانپزشکی مروری بر علل شکست پروتزهای کامل

 

فصل اول

مروری بر مقوله تشخیص و طرح درمان، و مروری بر آناتومی محیط دهان

1ـ تشخیص و طرح درمان

موفقیت یا شکست درمان با پروتز کامل قبل از شروع به عمل قابل پیش‌بینی است. اکثر ناراحتی‌های بیماران در اثر آماده نکردن بیمار از نظر جسمی و مشکلات دهانی، روحی و عدم شناخت صحیح آنها از ماهیت پروتز کامل است. برای دستیابی به موفقیت و داشتن طرح درمانی دقیق و درست، در ابتدا باید تشخیصی درست داشته باشیم.

هدف از نگارش این بخش مطرح کردن برخی مشکلات ایجاد شده توسط پروتز است که به علت عدم تشخیص صحیح و طرح درمان مناسب می‌باشد. در این قسمت بطور خلاصه مروری خواهیم داشت بر مقوله تشخیص و طرح درمان.

روشهای تشخیص:

1ـ گرفتن Observation که شامل تاریخچه پزشکی و دندانپزشکی بیمار است.

2ـ معاینه داخل دهانی که شامل بررسی نسوج ساپورت کننده، روابط فکین و ضایعات پاتولوژیک می‌باشد.

3ـ کستهای تشخیصی برای بررسی روابط فکین.

4ـ رادیوگرافی برای بررسی آنومالیها (اجسام خارجی، ریشه دندان، دندان نهفته، علائم پاتولوژیک) همچنین بررسی محل کانال مندیبول و سوراخ چانه‌ای و ضخامت نسبی نسج زیر مخاطی که استخوان را در نواحی بی‌دندان پوشانده است. (25)

نکات مهم و مؤثر در تشخیص:

1ـ سن: با بالا رفتن سن قدرت تطابق با موقعیت‌های جدید و یادگیری مهارتهای لازم نقصان پیدا می‌کند همچنین تونسیته بافتها کاهش می‌یابند، که مسائل مربوط به چیدن دندانها در افراد مسن را مشکلتر می‌کنند و همچنان که قبلاً گفته شد با بالا رفتن سن واکنشهای دفاعی و ترمیم بدن نیز کاهش یافته و باعث تضعیف استخوان فکین می‌شود.

2ـ سلامت عمومی (جسمی ـ روانی): گرفتن ابزرواسیون و ارزیابی سلامت عمومی بیمار بایستی در همان جلسه اول انجام گیرد تا از بروز مشکلات بعدی پیشگیری شده و درمان با آگاهی بیشتری ادامه یابد.

3ـ آموزش اجتماعی و انتظارات بیماران: میزان تحصیلات، آموزش اجتماعی و نحوه زندگی بیمار بسیار مهم هستند و قبل از شروع به کار بایستی از انتظارات بیمار مطلع شد. بدین معنی که مهمترین خواسته بیمار از تهیه پروتز چیست؟ قدرت جوندگی، تکلم یا زیبایی، البته تمامی خواسته‌های بیمار برای ما ملاک عمل نیستند و پزشک بایستی با در نظر گرفتن تمامی این مسائل پروتز را طوری طراحی کند که فرم و وضعیت دهان با بقیه صورت هماهنگی لازم را داشته باشد.

4ـ ساپورت و ضخامت لبها: اگر بافتهای اطراف دهان چروک داشته باشد بایستی با ساپورت مناسب لبها این چروکها حذف شوند. البته چروکهایی که در رابطه با بالا رفتن سن و در کل صورت بیمار دیده می‌شود کلاً حذف نخواهند شد.

از نظر ضخامت لبها: اگر لبها نازک باشند کوچکترین تغییر جزئی در موقعیت لبیولینگوالی دندانها باعث تغییر شکل ظاهری لب می‌گردد اما در لبهای با ضخامت زیاد می‌توان بدون ایجاد تغییرات ظاهری مشخص، شکل قوس و محل قرار دادن دندانها را تغییر داد.

5ـ تونیسیته بافتها و عضلات: دو عامل در این مسئله دخیل هستند: 1) سن 2) سلامت عمومی

هر قدر تونیسیته عضلات و بافتها کم باشد احیای آن در نتیجه بازسازی زیبایی و احیای ظاهری جوانتر، مشکل و گاه ناممکن می‌شود.

6ـ ارتفاع عمومی صورت (V.D.): فاصله بین فکین را در هنگام صحبت کردن می‌توان مورد بررسی قرار داد.

7ـ سلامت محیط دهان و وضعیت مخاط (رنگ ـ قوام): ضایعات مخاط که اطلاعات مفیدی به ما می‌دهند.

8ـ ناحیة بیس فک بالا و فک پایین: حالت ایده آل برای بیس، داشتن لایه‌های تقریباً یکنواخت از بافت نرم است که محکم و اندکی دارای خاصیت ارتجاعی باشد. اگر این لایه نازک باشد تحت فشار پروتز زخمی می‌شود و اگر ضخیم باشد تحت فشار مضغی تغییر مکان می‌دهد که باعث عدم ثبات پروتز می‌شود.

9ـ جنبه‌های بیومکانیک: تعدادی از عوامل بیومکانیکی روی روشهای مورد استفاده و دشواری‌هایی که در تهیه پروتز کامل پیش می‌آیند تأثیر می‌گذارند. این عوامل را باید شناخت اگرچه برای حذف علل این مشکلات کار زیادی نمی‌توان کرد. این عوامل عبارتند از:

ـ روابط و شکل ریجهای باقیمانده: الگوی تحلیل فکین بر روابط آنها مؤثر است و با کوچک شدن آنها روابط آنها نیز تغییر می‌کند، پس میزان تحلیل ریجها نیز بر روابط آنها مؤثر است، از طرفی شکل ریج (کانتور مقطع عرضی) بر نحوه قالب‌گیری مؤثر است. تحلیل ریج باقیمانده پس از دست رفتن دندانها تغییرات شدیدی در مقطع عرضی آن ایجاد می‌کند. هنگامی که دندانها تازه کشیده شده‌اند ریج پهن است
اما بتدریج و به مرور زمان با تحلیل آن ریج کوتاه‌تر و باریکتر می‌شود. ریج ایده آل ریجی است با سطح فوقانی پهن، طرفین موازی و بلند. (شکل شماره 1)

Fig. 3. Tapered, round and square ridges diagrammatically in cros section. Potential for denture stability increases as a residual ridge becomes more square shapes.

شکل شماره 1:

از چپ براست 1) ریج باریک 2) ریج گرد 3) ریج مربعی و چهارگوش بهترین ریج برای افزایش ثبات ریج باقیمانده مربعی و چهارگوش است.

ـ شکل و اندازه قوسهای ماگزیلا و مندیبول: اندازه قوسها، سطح ساپورت کننده نهائی را تعیین می‌کند و شکل قوس (از جهت اکلوژن) در تعیین فرم کلی دندانها مؤثر است.

ـ عدم هماهنگی در اندازه فکین: این بیماران هنگامیکه دندانهای طبیعی داشته‌اند دچار مال اکلوژن (کلاس II یا III) بوده‌اند. جایگزین دندانهای مصنوعی باید در محل دندانهای طبیعی باشد، تغییر دادن اکلوژن ایده آل به اکلوژن یا اورجت زیاد احتیاج به زمان اضافی دارد.

ـ وضعیت عضلات گونه ـ لب ـ زبان: بر روی قالب‌گیری و توانائی و مهارت بیمار برای استفاده از پروتز مؤثرند.

ـ شکل کام: کام ایده آل کامی است که عمقی متوسط داشته باشد و شیب ناحیه روگا در قسمت قدامی کاملاً مشخص باشد.

ـ کمیت و کیفیت بزاق: برای گیر و ثبات بهتر پروتز، بزاقی از نوع سروزی و به مقدار متوسط ایده آل است.

3ـ مروری بر آناتومی محیط دهان (انساج ساپورت کننده، استخوان فکین، مخاط)

دندانپزشک باید کاملاً با آناتومی بافتهای مورد اتکاء و احاطه کننده پروتز آشنائی داشته باشد. زیرا با دانستن آن به دو مقصود می‌توان رسید:

الف) تعیین محل انتخابی نیروهای ناشی از بیس دست دندان، بر روی بافتهای مورد اتکا.

ب) تعیین شکل و فرم لبه‌های پروتز که بایستی با فانکشن نرمال عضلات احاطه کننده آن تداخلی نداشته و هماهنگی داشته باشند. (26)

البته در اینجا بحث اصلی بر سر آناتومی تشریحی نیست بلکه مورد نظر آناتومی فانکشنال است.

ساپورت و انساج ساپورت کننده پروتز

ساپورت پروتز کامل یعنی مقاومت ریجهای باقیمانده (استخوان ـ مخاط) در مقابل حرکات و فشارهای عمودی (vertical) پروتز بطرف ریج (5). برای داشتن ساپورتی مطلوب بایستی بیستهای پروتز با انساج زیرین خود تطابق کامل داشته باشند، تا از طرف دیگر سطوح اکلوژن نیز بطور صحیح بر روی یکدیگر قرار گیرند. با داشتن ساپورتی مناسب گیر و ثبات پروتز نیز تضمین می‌شود.

ساپورت پروتز با استفاده از روشهای قالب‌گیری بدست می‌آید که گسترش مناسب پروتز و فشار فانکشنال وارده بر انساج پشتیبان را (که حالت ارتجاعی متفاوتی دارند) فراهم می‌کند. از طرفی این ساپورت و روابط بیسها بایستی برای مدتی طولانی حفظ شود که این امر توسط انتقال نیروهای اکلوزالی به سمت بافتها و نواحی که بهترین مقاومت را در برابر این نیروها دارند بدست می‌آید.

برای داشتن حداکثر ساپورت مطلوب:

1ـ بیسهای پروتز بایستی حداکثر پوشش مخاطی را بدون تجاوز به ناحیه بافتهای متحرک داشته باشند.

2ـ انساج ساپورت کننده بایستی بیشترین مقاومت را در برابر تحلیل و تخریب ناشی از نیروها و فشارهای اکلوزالی و همچنین بیشترین مقاومت را نسبت به جابجائی عمودی داشته باشند و قادر به ایجاد تماس دقیق با بیس پروتز در هنگام فانکشن باشند.

3ـ جبران حالت ارتجاعی متفاوت نسوج، تا اینکه حرکت یکنواخت بیس پروتز تحت فانکشن و حفظ یک رابطه اکلوژنی هماهنگ تأمین گردد. (5)

ـ ویژگی‌هایی که بطور ایده آل انساج نرم ساپورت کننده بایستی داشته باشند عبارتند از:

1ـ نسوج نرم بایستی با استخوان کورتیکال زیرین باند نسبتاً محکمی داشته باشند.

2ـ توسط بافت کراتینیزه پوشیده شده باشند.

3ـ شامل یک لایه ارتجاعی بافت زیر مخاطی باشند.

در مجموع، این خصوصیات باید حرکات بیس پروتز را به حداقل برساند، ترومای وارده به بافت نرم و تحلیل استخوان را در دراز مدت کاهش دهد.(5)

ـ محیط دهان را از نظر نواحی ساپورت می‌توان به چهار قسمت تقسیم کرد:

براساس اثرات و خواص کلینیکی و هیستولوژیکی مخاط در فکین می‌توان نواحی تحمل فشار پروتز را به گروههای زیر تقسیم کرد:

1ـ نواحی ساپورت اولیه (ناحیه فشارپذیر اولیه).

2ـ نواحی ساپورت ثانویه (ناحیه فشارپذیر ثانویه).

3ـ نواحی که باید ریلیف شوند، جهت به حداقل رساندن فشار وارده.

4ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی‌کنند.

 

ملاحظات آناتومیک مندیبول از نظر نواحی ساپورت کننده

1ـ نواحی ساپورت اولیه یا نواحی فشارپذیر اولیه: که شامل Buccal shelf و Pear shape pad (PSP) (رترومولرپاپیلا) می‌باشند (شکل شماره 2)

PSP خلفی‌ترین حد مخاط کراتینیزه و جونده فک پایین است که از بهم پیوستن رترومولرپاپیلا و اسکار ناشی از کشیدن دندان مولر سوم پدید می‌آید و رترومولرپد خلفی‌تر از PSP قرار دارد. (5) PSP ناحیه‌ای است کم رنگ و سخت که براحتی از رترومولرپد که ناحیه‌ای است قرمز تیره، نرم و متحرک تمیز داده می‌شود. (29)

2ـ نواحی ساپورت ثانویه: شامل کرست ریج آلوئولار باقیمانده و برجستگی‌های زنخی است. (5)

3ـ نواحی ریلیف شونده: شامل مخاط آلوئولار شیبهای لینگوالی و قسمت قدامی ریج لیبال که کمتر کراتینیزه هستند، مستقیماً بر روی استخوان بازال قرار می‌گیرند. ریلیف بمنظور کاهش فشار وارده در نتیجه کاهش ترومای مخاطی انجام می گیرد. (5)

4ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی‌کنند: سایر نواحی آناتومیک باقیمانده مندیبول، معمولاً در تأمین ساپورت شرکت ندارند. شیبهای لبیال یا لینگوال ریج، یا ریلیف می‌شوند یا در ساپورت شرکت نمی‌کنند.

همچنین لبه‌های پروتز که برای ایجاد Border Seal در داخل انساج متحرک قرار می‌گیرند(5)،در ساپورت شرکت نمی‌کنند. (شکلشماره 3)

شکل شماره 2:

حدود آناتویک بین ساختمانهایی که نهایتاً PSP و رترمولرپد ریجهای مندیبول تشکیل می‌دهند نشان می‌دهد.

شکل شماره 3:

نواحی آناتومیک مختلف مندیبول که در تأمین ساپورت پروتز شرکت می‌کنند

1ـ نواحی ساپورت اولیه شامل PSP و باکال شلف

2ـ نواحی ساپورت ثانویه شامل کرست ریج و ناحیه برجستگی زنخی

3ـ نواحی که ریلیف می‌شوند (R) و یا در ساپورت شرکت نمی‌کنند شامل شیبهای لینگوال یا ریج لبیال (N/C)

شکل 4:

نواحی آناتومیک مختلف ماگزیلا که در تأمین ساپورت پروتز شرکت می‌کنند.

1ـ نواحی ساپورت اولیه: شامل کرست ریج باقیمانده

2ـ نواحی ساپورت ثانویه: شامل ناحیه روگا

3ـ نواحی ریلیف: درز میانی کام و پاپی ثنایایی

4ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی‌کنند: شامل شیبهای لبیال و باکال ریج باقیمانده، مخاط آلوئولار و بافتهای لبه‌های پروتز هستند که سیل محیطی ایجاد می‌کنند. (N/C)

ملاحظات آناتومیک ماگزیلا از نظر نواحی ساپورت کننده

1ـ نواحی ساپورت اولیه: شامل کرست ریج باقیمانده (شکل شماره 4) که اغلب دارای مخاطی ضخیم و کراتینیزه است و بطور محکم با استخوان زیرین خود باند شده و بخوبی تحمل فشارها را دارد. (5)

2ـ نواحی ساپورت ثانویه: شامل ناحیه روگا که مانع حرکت قدامی پروتز می‌گردد. البته باید بخاطر داشت که این ناحیه هنگام قالب‌گیری نبایستی تحت فشار قرار گیرد و تغییر شکل یابد. (5)

3ـ نواحی ریلیف: شامل رافه میانی و کام پاپی ثنایایی است. زیرا زیر مخاط در این ناحیه بسیار کم و یا اصلاً وجود ندارد. در مواقعی که توروس وجود دارد آن نیز باید ریلیف شود. (5)

4ـ نواحی که در ساپورت شرکت نمی‌کنند: شامل شیبهای لبیال و باکال ریج باقیمانده، مخاط آلوئولار و غیرکراتینیزه و نسوجی که جهت Border Seal با لبه‌ها در تماس هستند (5)

ـ ساپورت نامناسب به همراه فشارهای بیش از حد مشکلاتی را برای بیمار بوجود می‌آورند که بصورت مشخصات و علائم کلینیکی زیر بروز می‌کنند. (5ـ33)

1ـ احساس درد و ناراحتی بهنگام فشار بر پروتز در جهت نسوج زیرین

2ـ احساس درد و سوزش مخاط ساپورت کننده بدون وجود زخم یا هیپرمی

3ـ فشرده و جابجا شدن مخاط در سمت باکو ـ لینگوال

4ـ تحلیل و آتروفی ریج باقیمانده تسریع یافته و باریکتر می‌شود.

5ـ مخاط بسیار نازک شده و شبیه به پوسته پیاز می‌شود.

6ـ ناراحتی بیمار طی روز بتدریج افزایش می‌یابد تا جائیکه دیگر قادر به تحمل پروتز نمی‌باشد.

7ـ آثار دندانی و نواحی پاتولوژیکی مشهود است.

ـ روشهای تشخیص:

1ـ احساس درد و ناراحتی هنگام بستن فکین در C.R.

2ـ فشارهای وارده قدامی ـ خلفی یا طرفی در یک سمت پروتز باعث حرکت پروتز در سمت دیگر آن می‌شود (حرکت الاکلنگی) که نشاندهنده عدم تطابق بیس پروتز با نشستگاه پروتز است. (15)

3ـ عدم ریلیف یا ریلیف ناکافی برجستگی‌های استخوانی همچون توروسها

4ـ سابقه مکرر شکسته شدن بیس پروتز فک بالا

5ـ پروتز تمامی نواحی «نشستگاه پروتز» را نپوشانده است.

6ـ وجود نواحی تیز و خشن در سطح بافتی پروتز (15)

آناتومی استخوان‌های ساپورت کننده فکین

آناتومی استخوان مندیبول:

استخوان مندیبول از دو قسمت تنه و راموس تشکیل شده است. در بیماران بی‌دندان زائده آلوئولی تنه مندیبول «ریج باقیمانده» نامیده می‌شود. راموس در خلف قرار دارد و در قسمت فوقانی دارای دو زائده به نامهای کندیلی و کورونوئید است. (شکل شماره 5)

خط مایل خارجی: در قسمت قدامی تحتانی لبه قدامی راموس قرار دارد و در اغلب بیماران ناحیه آناتومیکی برای ختم فلنج باکال پروتز پایین می‌باشد.

باکال شلف: که میان خط مایل خارجی و شیب ریج باقیمانده قرار دارد سطح اصلی تحمل کننده فشار پروتز پایین است. باکال شلف از استخوان کورتیکال صاف خوبی پوشیده شده و غالباً عمود بر پلن اکلوژن است (5ـ26) و همین دو عامل باعث شده‌اند که بعنوان ناحیه ساپورت اولیه شناخته شود. رشته های عضله شیپوری که از این ناحیه منشاء می‌گیرند امتدادی افقی دارند که پروتز مانع انقباض آنها نمی‌شود و بدین ترتیب هنگام فانکشن و انقباض باعث جابجایی پروتز نمی‌شوند.

خط Mylohyoid: که در سطح لینگوال استخوان مندیبول واقع است از خار چانه‌ای شروع و تا ناحیه مولر سوم امتداد می‌یابد. پس از کشیدن دندانها و تحلیل استخوان مندیبول، این خط ممکن است نوعی اندرکات محسوب شود و برجستگی آن، مشکلاتی برای بیمار ایجاد کنند. (شکل شماره 6)

سوراخ چانه‌ای: در قسمت باکال تنه مندیبول بین پرمولرها قرار دارد و با تحلیل شدید استخوان در این ناحیه و آسیب N.mentalis علائمی چون درد و بی‌حسی خواهیم داشت که با ریلیف کردن این ناحیه عوارض کاهش می‌یابند. (18ـ26)

شکل شماره 5:

1ـ زائده کورونوئید

2ـ کندیل

3ـ زائده کندیلی

4ـ خط مایل خارجی

5ـ سوراخ چانه‌ای

6ـ باکال شلف

شکل شماره 6:

1ـ برجستگی لینگوالی

2ـ زائده Lingula

3ـ خط مایلوهایوئید

4ـ خار چانه‌ای

آناتومی استخوان ماگزیلا:

پروتز فک بالا توسط استخوانهای ماگزیلا و پالاتین ساپورت می‌شود. نشستگاه پروتز تشکیل شده از زائده آلوئولی ماگزیلا و صفحه افقی استخوان پالاتین.

زوائد آلوئولار: این زوائد پس از کشیده شدن دندانها «ریج باقیمانده» نامیده می‌شوند، که از استخوان کورتیکال پوشیده شده‌اند. در پشت آخرین مولر برجستگی بنام «برجستگی آلوئولار» وجود دارد که در اشخاص بی‌دندان «توبروزیته» نامیده می‌شود. (شکل شماره 7 و 8)

هامولارناچ: حفره‌ای است که بین توبروزیته و زوائد هامولوس قرار دارد و بافت نرمی که در این شیار وجود دارد در طول فانکشن بهم فشرده شده و ثابت می‌ماند که باعث ایجاد سیل خلفی مطلوبی می‌شود. حد خلفی پروتز را قسمت مرکزی ناچ و خط لرزان تشکیل می‌دهند.

سقف کام و شکل آن: این مسئله برگیر و ثبات پروتز مؤثر است. سقف کام مطلوب دارای عمقی متوسط می‌باشد (شکل شماره 9). اگر صاف باشد مقاومت پروتز در برابر حرکات به سمت جلو و طرفین کم می‌شود و اگر عمیق باشد (V-shape) گیر کافی ایجاد نخواهد کرد. (18ـ26)

شکل شماره 7: شکل 8:

1ـ سطح قدامی ـ طرفی فک بالا 1ـ زائده کامی فک بالا

2ـ زائده زایگوماتیک 2ـ سوراخ کامی بزرگ (خلفی)

3ـ زائده آلوئولار 3ـ استخوان کام

4ـ توبروزیته 4ـ خار خلفی بینی

5ـ سطح خلفی درز میانی کام

شکل شماره 9:

A ـ شکل مطلوب کام

B ـ کام صاف یا FlatCـ کام V شکل

NC: حفره بینی

MG: غدد مخاطی

BM: عضله باکسیناتور

RR: ریج باقیمانده

E: اپی تلیوم

FCT: رشته‌های بافت همبندی

MS: درز میانی کام

فیزیولوژی استخوان

استخوان از نسوجی است که دائماً در حال تغییر و تحول است و از عواملی که بر این پروسه مؤثرند نیروها و فشارهای اکلوزالی هستند. (چه در دندانهای طبیعی و چه در پروتز کامل) و به نظر می‌رسد پروتز بیشترین تأثیر و تغییرات را بر ساپورت استخوانی خود وارد می‌کند.

روند بازسازی و ترمیم استخوان تابع عوامل مختلفی چون سن، سلامت عمومی، متابولیزم کلی ارگانیزم می‌باشد و بالطبع در سنین و شرایط مختلف، بیماران واکنشهای متفاوتی نسبت به عوامل مختلف نشان میدهند که این خود یکی از دلایل بیشماری است که بعضی از پروتزها ظاهراً سالیان دراز بطور فیزیولوژیک تحمل می‌شوند و سپس دچار شکست می‌گردند. (29)

واکنش استخوان (تخریب و ترمیم) نسبت مستقیم با میزان، شدت و زمان فشارهای وارده از طرف پروتز دارد. اگر فشارهای وارده باعث اختلال تغذیه خونی فکین شوند (که توسط A. Interdental انجام می‌شود) تخریب استخوانی حاصل می‌شود. (29)

پروتزها بالقوه قادر به اعمال فشار پیوسته و مداوم و همچنین فشار متناوب و سنگینی هستند که می‌تواند باعث تحلیل و تخریب استخوان شوند. در پروتز فک پایین بعلت نیروی جاذبه زمین این امر بیشتر صدق می‌کند، بهمین علت توصیه می‌شود که طی شبانه روز «پروتز بایستی 8 ساعت برداشته شود.»

بنابراین با داشتن این اطلاعات، بایستی با بکار بردن تکنیکهای خاص، ساپورت مناسبی برای پروتز و نیروهای وارده از طرف آن بدست آورد، که می‌توان بصورت زیر خلاصه کرد:

1ـ قالب‌گیری از بافتها در حال استراحت

2ـ کاهش تعداد دندانها

3ـ کاهش Occlusal table

4ـ کوچک نمودن لقمه‌های غذایی

5ـ ایجاد Bilateral Occlusion که باعث حذف نیروهای افقی و گشتاور شود.

6ـ حداکثر پوشش انساج ساپورت کننده

7ـ برداشتن پروتز به مدت 8 ساعت طی شبانه روز، ترجیحاً شبها هنگام خواب. (29)

مشکلات ناشی از استخوان در درمان با پروتز کامل

مشکلات ناشی از استخوان در درمان با پروتز کامل عبارتند از: تحلیل استخوان آلوئول، زوائد تیز و خار مانند، Exostosis، ریج مایلوهایوئید و Bone Sore mouth

1ـ تحلیل استخوان: با آگاهی از عوامل موثر بر تحلیل ریج و کنترل آنها می‌توان از تحلیل بیش از حد آن جلوگیری کرد، زیرا همانطور که گفته شد ریج باقیمانده اصلی‌ترین ساپورت استخوانی پروتز می‌باشد که در مقابل نیروهای افقی و گشتاور دهنده مقاومت می‌کند.

عوامل موثر بر تحلیل ریج عبارتند از: عوامل آناتومیک، متابولیک، فانکشنال و پروتزها.

ـ عوامل آناتومیک: شامل موقعیت ریج، اندازه و شکل ریج، تراکم استخوان باقیمانده و همچنین ضخامت و ساختمان مخاط پوشاننده استخوان هستند.

ـ عوامل فانکشنالی: شامل شدت: مدت، تناوب و جهت (بردار) نیروهای وارده به استخوان است که در صورت مساعد بودن (با شدت کم، متناوب و در جهت عمودی، باعث شکل‌گیری و ترمیم استخوان می‌شوند و در شرایط عکس فوق الذکر باعث تحلیل آن می‌شود.

ـ عوامل متابولیک: شامل سوء تغذیه، اختلالات اندوکرین، بیماریهای مزمن و سیستمیک و کلاً فاکتورهایی که باعث اختلال متابولیزم شده و ساخت و ساز کلی بدن را (همچنین ساخت و ساز در استخوان را) مختل می‌کند. منجر به تحلیل استخوان می‌شوند.

ـ پروتزها: شامل نحوه آموزش و کیفیت استفاده بیمار از پروتز، قالب‌گیری، تکنیکهای لابراتواری و مواد بکار رفته است.

عمل مکانیکی نامطلوب و فشارهای نامناسب بیس پروتز باعث اختلال تغذیه خونی شده و تغییرات آماسی و دژنراتیو ایجاد می‌کند. (32)

بیشترین مقدار و سرعت تحلیل استخوان در 6 ماهه اول بعد از Extracion دندانها رخ می‌دهد. (34ـ7) چون در این حالت بجای PDL، لایه مخاطی زیر پروتز به مرور از تحلیل استخوان می‌کاهد. (2) در صورتی که عدم ثبات پروتز باعث تحلیل ریج می‌گردد. (35)

2ـ اگزوستوزها: که رشد سطحی و تومور مانند استخوان هستند باعث آتروفی و نازک شدن مخاط می‌گردند. از طرف دیگر بعنوان نقاط فشار و محور چرخش عمل می‌کنند.

3ـ زوائد تیز و خار مانند: اینها نیز باعث گرفتار شدن مخاط بین پروتز و زوائد تیز می‌گردند که باعث زخمی شدن و ایجاد درد و ناراحتی می‌شوند، برای رفع این مسئله با استفاده از خمیرهای PIP، نقاط فشار بر روی بیس مشخص شده و ریلیف می‌شوند و یا با آلوئولوپلاستی زوائد را اصلاح می‌کنیم.

4ـ ریج مایلوهایوئید: ریج مایلوهایوئید اگر برجسته باشد ناحیه اندرکات شدیدی ایجاد می‌کند و در صورتیکه تیز باشد حالتی برنده خواهد داشت و باعث زخمی شدن مخاط می‌شود.

5ـ Bone Sore Mouth: این بیماران بدون آنکه مخاط دهانشان آسیبی دیده باشد همیشه احساس سوزش و ناراحتی دارند. خوشبختانه این حالت نادر است و گهگاهی در افراد مسن دیده می‌شود که منجر به عدم استفاده از پروتز می‌شود. (1)

 

REFERENCE

 

1. Javid N.S. A booklet about the problems in denture wearers, their complaints causes and treatment CD-34 (1972)

2. Compbell H.L. Acompartive Stuey of resorption of the alveolar in denture wearers and non denture wearers.

3. Jacobson T.E. A contemporary review of the factors in involved in complete denture retention, stability and support part I J.P.O. 49 Page 5-15 1983.

4. Jacobson T.E. A contemporary review of the factors involved in completed denture retention, stability and support part II. J.P.O. 49 Page 165-172 1983.

5. Jacobson T.E. A contemporarily review of the factors involved in completed denture retention, stability and support part III. J.P.O. 49 Page 306-312 1983.

6. Stysiak Z.D Allergy a cause of denture sore mouth J.P.D. 25 page 16-18 1971.

7. Applegate, O.C. An evaluation of the support for the removable denture. J.P.D. 10 page 112-123 1960.

8. Norman D.M. Anatomy and physiology of the edentulous mouth J.Dert. Colin North America 21 page 199-217 1977.

9. Krol. A.J. New approach to the gapping problem J.P.D. 13 page 611-616 1963.

10. Pendelton, E.C. Changes in the denture supporting Tissue. J.Am. dent. Assoc 24 page 1-15 1951.

11. Crand Lawson I. Clinical speech consideration in prosthodentics prepetives of prosthodontics and speech pathalogist. J.P.D. 29 page 29-39 1973.

12. Heartwell C.M. Complete denture failures related to impropre interpretation and improrer preparation of the anatomy of the mouth.

13. Kelin T.E. Complete denture prosthesis clinical review of accepted. J.P.D. 30 page 622-628 1975.

14. Sharry J.J. Denture failures related to occlusion. J.D. colin N. Am. 16 page 119-126 1972.

15. Watt D.M. Designing complete denture chapter 8, The diagnosis and treatment of problems of edentulous patien. 1986.

16. Laneu W.R. Diagnosis and treatment in prosthedentics chapter 17 management of patient with new protheses. Page 506-535 1989.

17. Ostlund S.C. Effects of complete denture on the gum Tissues adontal second 16 page 1-36 1958.

18. Bone Stratton Fundamentals of removable prosthedontics. chapter2.

19. R.J. Fundamentals of removable prosthedontics. Chapter 3 Mucosa Stratton.

20. R.J. Fundamentals of removable prosthedontics. Chapter 48 Problem solving in complete denture patients Stratton.

21. Bhargava A. Histologic comparison of palatal mucosa before and after wearing complete denture. J.P.D. 39 page 254-260 1976.

22. Mentz, E. Histologist unter suchungen denbauder. J.P.D. 49 page 41-57 1981.

23. Rotman R. Pnonetic consider J.P.D. 11 page 211-222 1961.

24. Mostard A.T. Post insertion denture problem. J.P.D. 16: p126-131 1968.

25. Bouchers. Prosthodontics treatment for edentulous patient chapter 3-4 page 51-58.

26. Bouchers. Prosthodentics treatment for edentulous patient. Chapter 7-9 page 107-184.

27. Bouchers. Prosthodentics treatment for edentulous patient. Chapter 19 page 390-394.

28. Tanaka M. Speech patterns of edentulous patients and morphology of the palate in relation to plonetics. J.P.D. 26. page 16-28 1973.

29. Syllabus of complete denture chapter 1 1986.

30. Syllabus of complete denture chapter 18 1986.

31. Syllabus of complete denture chapter 19 1986.

32. Jozelowics W. The influence of wearing denture on residuat ridges. J.P.D. 29 number 2 1970.

33. Themoon J.C. The load factor in complete denture intoherance. J.P.D. 25 page 4-11 1971. themoon J.C.

34. Lammie G.A. The Reduction of the edentulous ridgs. J.P.D 10 page 605-611 1960.

35. Jennings D.E. Treatment of the mandibular compromised ridge. J.P.D. 61 page 575-579 1989.

36. Kennedy C.A. Trouble shooting in Full denture construction. J.P.D. 3 page 660-664 1953.

37. Landa J.S. Trouble shooting in complete denture prosthesis. Part I oral mucosa and border extention J.P.D. 9 page 978-987 1960.

38. L.J.S. Trouble shooting in complete denture prosthesis. Part II Lesions of the oral mucosa and their correction J.P.D. 10 page 42-46 1960.

39. L.J.S. Trouble shooting in complete denture prosthesis. Part VI factors of oral hygine chemico toxicity alergy and conductivity J.P.D. 10 887-890 1960.

40. Trouble shooting in complete denture prosthesis. Part VII mucosah irritation J.P.D 10 page 22-28 1960.

41. L.J.S. Trouble shooting in complete denture prosthesis. Part VIII: Interference with anatomic stractures J.P.D. 11 page 79-83 1961 L.J.S.

42. L.J.S. Trouble shooting in complete denture prosthesis. Part IX: Siaelorrhea in complete denture prosthesis J.P.D. 11 page 244-246 1961 L.J.S.

43. L.J.S. Trouble shooting in complete denture prosthesis part V: J.P.D. 10 page 682-687 1960.

44. Miller E.L. Type of inflammation caused by oral prosthesis J.P.D. 30 page 380-389 1973.

45. Swerdlow H. Vertical dimension literature review J.P.D 15 page 241-247 1965.

46. Dewey H.Bell and Jr. B.S. Problems in complete denture treatment J.P.D.

47. Floystrand F. Vestibular and lingual muscular pressure on complete maxilary dentures, Acte Odontol Scand. 1986 Apr; 44(2): 71-5.

48. Wang HY. A clinical study of the extentional labiobuccal lingual flange complete denture, Zhonghua Kou Qiang Yi Xue Za Zhi. 1990 May; 25(3): 155-7, 190.

49. Kotkin, H, Slabbert JC. Tongue position in relation to edentulous mandibular impressions, J Prosthet Dent. 1987 Apr;57(4): 458-62.

50. Zhang P, Xu J. Study on retention and stability of linear occlusal complete dentures, Zhonghua Kou Qiang Yi Xue Za Zhi. 2003 Jan; 38(1): 46-8.

51. Corrigan PJ, Basker RM, Farrin AJ, Mulley GP, Heath MR. The development of a method for functional assessment of dentures. Gerodontology. 2002 Jul; 19(1): 41-5.

52. Orstavik JS, Floystrand F. Retention of complete maxillary dentures related to soft tissue function. Acta Odontol Scand. 1984 Oct; 42(5): 313-20.

53. Beresin VE, Schiesser FJ. The neutral zone in complete dentures. J Prosthet Dent. 1976 Oct; 36(4): 356-67.

54. Ohkubo C, Hosoi T. Effect of weight change of mandibular complete dentures on chewing and stability: A pilot study, J Prosthet Dent. 1999 Dec; 82(6): 636-42.

55. Karkazis HC, Lambadakis J, Tsichlakis K. Cephalometric evaluation of the changes in mandibular symphysis after 7 years of denture wearing. Gerodontology. 1997; 14(2): 101-5.

56. Shi SG, Wu S, Lu L, Imai A, Tanaka M, Kawazoe T. The stress-bearing ability of mucosa in complete denture-wearers. Chin J Dent Res. 1988 Sep; 1(2): 41-5.

57. Bhagat S, Adams D. Increased lower denture security using the Myoloc system. Prim Dent Care. 1999 Oct; 6(4): 135-9.

58. Roedema WH. Acomparison of two methods of quantifying masticatory pressures developed under dentures with variable occlusal wigths. J Oral Rehabil. 1979 Jan; 6(1): 67-80.

59. Ogata K, Satoh M. Centre and magnitude of vertical forces in complete denture wearers. J Oral Rehabil. 1995 Feb; 22(2): 113-9.

60. Jooste CH, Thomas CJ. The imfluence of the retromylohyoid extension on mandibular complete denture stability. Int J Prosthodont. 1992 Jan-Feb; 5(1): 34-8.

61. Wolff A, Gader A, Begleiter A, Moskona D, Cardash H. Correlation between patient satisfaction with complete dentures and denture quality, oral condition, and flow rate of submandibular/ sublingual salivary glands. Int J Prosthodont. 2003 Jan-Feb; 16(1): 45-8.

62. Lechner SK, Thomas GA. Changes caused by processing complete mandibular dentures. J Prosthet Dent. 1994 Dec; 72(6): 606-13.

63. Muller F, Link I, Fuhr K, Utz KH. Studies on adaptation to complete dentures. Part II: Oral stereognosis and tactile sensibility. J Oral Rehabil. 1995 Oct; 22(10): 759-67.

64. Van Aken AA, de Baat C, van Rossum GM, Mulder J, Kalk W. "Prosthetic condition" and satisfaction with dentures. Ned Tijdschr Tandheelkd. 1995 Jan; 102(1): 12-4.

65. Principles and technique in sublingual flange extension and complete mandibular dentures. J Prosthet Dent. 1982 May; 47(5): 479-82.

66. Walsh JF, Walsh T. Muscle-formed complete mandibular dentures. J Prosthet Dent. 1976 Mar; 35(3): 254-8.

67. Watson CJ, Huggett R. Pressures recorded at the denture base-mucosal surface interface in complete denture wearers. J Oral Rehabil. 1987 Nov; 14(6): 575-89.

68. al Quran F, Clifford T, Cooper C, Lamey PJ. Influence of psychological factors on the acceptance of complete dentures. Gerodontology. 2001 Jul; 18(1): 35-40.

69. Ohguri T, Kawano F, Ichikawa T, Matsumoto N. Influence of occlusal scheme on the pressure distribution under a complete denture. Int J Prosthodont. 1999 Jul-Aug; 12(4): 353-8.

70. Muller F, Heath MR, Ferman AM, Davis GR. Modulation of mastication during experimental loosening of complete dentures. Int J Prosthodont. 2002 Nov-Dec; 15(6): 553-8.

71. Goyal BK, Greenstein P. Function contouring of the palatal vault for improving speech with complete dentures. Goyal BK, Greenstein P.

72. Fridlander AH, Renner RP. Selective resection of the circumoral musculature for enhancemet of mandibular denture stability. J Prosthet Dent. 1977 Jun; 37(6): 602-7.

73. Robbins J, Levine R, Wood J, Roecker EB, Luschei E. Age effects on lingual pressure generation as a risk factor for dysphagia. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 1995 Sep; 50(5): M257-62.

74. Koshino H, Hirai T, Ishijima T, Ikeda Y. Tongue motor skills and masticatory performance in adult dentates, elderly dentates, and complete denture wearers. J Prosthet Dent. 1997 Feb; 77(2): 147-52.

75. Tuominen R. Oral health in relation to wearing removable dentures provided by dentists, denturists and laboratory technicians. J Oral Rehabil. 2003 Jul; 30(7): 743-8.

76. Lamb DJ, Ellis B. Comparisons of patient self-assessment of complete mandibular denture security. Int J Prosthodont. 1996 Jul-Aug; 9(4): 309-14.

77. Ghani F, Picton DC. Some clinical investigations on retention forces of maxillary complete dentures with the use of denture fixatives. J Oral Rehabil. 1994 Nov; 21(6): 631-40.

78. Davis DM. Copy denture technique: a critique. Dent Update. 1994 Jan-Feb; 21(1): 15-20.

79. Ogata K, Kawahara K, Kishimoto E, Ogata S. Computer graphics of center of masticatory forces in complete dentures. Medinfo. 1995; 8 Pt 2:1708.

80. Mercier P, Bellavance F. Effect of artificial tooth material on mandibular residual ridge resorption. J Can Dent Assoc. 2002 Jun; 68(6): 346-50.

81. Thuer U, Sieber R, Ingervall B. Cheek and tongue pressures in the molar areas and the atmospheric pressure in the palatal vault in young adults. Eur J Orthod. 1999 Jun; 21(3): 299-309.

82. Ohkubo C, Hanatani S, Hosoi T, Mizuno Y, Neutral zone approach for denture fabrication for a partial glossectomy patient: a clinical report. J Prosthet Dent. 2000 Oct; 84(4): 390-3.

83. Mou SH, Chai T, Shiau YY, Wang JS. Fabrication of conventional complete dentures for a left segmental mandibulectomy patient: a clinical report. J Prosthet Dent. 2001 Dec; 86(6): 582-5.

84. Jiang JQ. The relationship between tongue and stability of complete mandibular denture. Shanghai Kou Qiang Yi Xue. 2001 Jun; 10(2): 110-1, 115.

85. Likeman PR. Tongue control of lower complete dentures: a clinical hint. Br Dent J. 1997 Mar 22; 182(6): 229-30.

86. Miller WP, Monteith B, Heath MR. The effect of variation of the lingual shape of mandibular complete dentures on lingual resistance to lifting forces. Gerodontology. 1998; 15(2): 113-9.

87. Azzam MK, Yurkstas AA, Kronman J. The sublingual crescent extension and its relation to the stability and retention of mandibular complete dentures. J Prosthet Dent. 1992 Feb; 67(2): 205-10.

8. قدم به قدم ـ پروتز کامل، دکتر محمدحسن شاهرودی

9. مقدمه ای بر اصول پروتزهای متحرک، آلن کرنت، مترجمین: دکتر ناصر علیزاده، دکتر فریدون پوردانش، دکتر رضا نیکوکار و تحت نظارت دکتر مسعود اجلالی

 

تعداد صفحات:171

متن کامل را می توانید دانلود نمائید چون فقط تکه هایی از متن در این صفحه درج شده (به طور نمونه) و ممکن است به دلیل انتقال به صفحه وب بعضی کلمات و جداول و اشکال پراکنده شده یا در صفحه قرار نگرفته باشد که در فایل دانلودی متن کامل و بدون پراکندگی با فرمت وردwordکه قابل ویرایش و کپی کردن می باشند موجود است.